Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) oordeelde gisteren dat de weigering van een Duitse rechtbank om een schadevergoeding toe te kennen aan een bekende Duitser wegens publicatie van foto’s en details van zijn trouwfeest geen schending inhield van het recht op privacy. Het EHRM vond dat het publiek belang in informatie over het trouwfeest zwaarder doorwoog dan het privé-belang van de trouwers om die informatie beperkt te houden tot de kring van genodigden. Dit vonnis is uitermate betreurenswaardig. Wanneer een publiek persoon expliciet vraagt om zijn huwelijk als een privé-zaak te beschouwen, moet die wens door de pers in principe gerespecteerd worden. Uit de concrete feiten blijkt niet dat dit huwelijk een zaak van publiek belang was. Er moet terecht gevreesd worden dat tabloids en roddelblaadjes dit vonnis zullen aangrijpen om de privé-sfeer van bekende personen verder in te perken.

 

In juli 2006 trouwde de bekende Duitse televisie presentator Günther Jauch met Dorothea Sihler. Het koppel had de pers op voorhand laten weten dat zij hun huwelijk als een privé-aangelegenheid beschouwden en dat foto’s of artikelen over hun trouw niet op prijs gesteld werden. De kerk en de feestzaal werden voor het publiek afgesloten en waren enkel toegankelijk voor gasten van het koppel. Het roddelblad Bunte lapte dit echter aan haar laars en publiceerde toch een artikel over de trouwpartij, inclusief verschillende foto’s en een verslag over o.a. het geserveerde eten en drinken, de kledij van de gasten, de muziekkeuze en citaten uit de speeches. Het artikel werd ook aangekondigd op de cover van het blad. Bunte publiceerde niet enkel foto’s van de gasten van het koppel, maar ook een foto van de bruid zelf (in de voor de pers afgeschermde zone).

 

Mevrouw Sihler-Jauch stapte daarop naar de rechter en kreeg in eerste aanleg een schadevergoeding wegens schending van haar persoonlijkheidsrechten ter waarde van 25.000 euro. Ook werd aan Bunte een verbod opgelegd om de foto van de bruid nog verder te publiceren.

 

In hoger beroep werd haar vordering echter afgewezen. Het Hof van Beroep van Hamburg vond immers dat, gelet op de rol van Günther Jauch als een presentator van televisieprogramma’s (in het bijzonder een politieke talkshow), het publiek een rechtmatig belang had in de verslaggeving.

 

Het Duitse Hof van Beroep vond dat Jauch als politieke commentator zelf een aanzienlijke invloed uitoefende op de Duitse publieke opinie, en dat het publiek dus een legitiem belang had om te weten wie uitgenodigd was op zijn trouw (vooral omdat het ook politici betrof zoals de burgemeester van Berlijn). Aangezien mevrouw en mijnheer Jauch de huwelijksfestiviteiten samen deelden, moest mevrouw volgens het Hof van Beroep aanvaarden dat ook haar persoonlijke privacy door de beroemdheid van haar echtgenoot ingeperkt werd (ondanks het feit dat mevrouw Jauch zelf geen publiek persoon was). Het Duitse Hof van Beroep oordeelde voorts nog dat, aangezien de gepubliceerde foto de bruid niet in een kwalijk daglicht stelde en aangezien de foto zelf niet op de cover gepubliceerd werd, de publicatie van de foto gelegitimeerd was door het algemeen belang. Tenslotte meende het Hof van Beroep dat de aanwezigheid van 180 genodigden (die geen confidentialiteitsbeding moesten ondertekenen) inhield dat redelijkerwijze verwacht kon worden dat bepaalde quotes uit de speeches naar de pers zouden lekken.

 

Finaal gezien vond het Duitse Hof van Beroep dus dat het publiek belang in het huwelijksfeest, in de specifieke details en in de foto van de bruid zwaarder doorwoog dan het privé-belang van het koppel op bescherming van hun privacy.

 

Günther Jauch had intussen zelf ook een aparte procedure gestart tegen Bunte, maar ook hij keerde van een kale reis terug. Ook bij het Grondwettelijk Hof ving het koppel bot.

 

Europees Hof voor de Rechten van de Mens: privacy versus vrijheid van de pers

 

De zaak kwam uiteindelijk voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Het EHRM oordeelde gisteren dat de Duitse rechtbanken een correcte afweging hadden gemaakt tussen enerzijds het recht op bescherming van het privé-leven (artikel 8 EVRM) en anderzijds het recht op vrijheid van meningsuiting en vrijheid van de pers (artikel 10 EVRM).

 

Bij de afweging tussen deze twee conflicterende rechten houdt het EHRM specifiek rekening met volgende criteria: is er een bijdrage aan een debat van algemeen belang?; in welke mate is de persoon een publiek persoon?; wat is het onderwerp van de verslaggeving?; wat is het voorgaande gedrag van de publieke persoon?; wat zijn de inhoud, vorm en gevolgen van de publicatie?; en wat zijn de omstandigheden waarin de foto’s genomen werden?

 

In verband met de graad van beroemdheid van de persoon die een schending van zijn privacy claimt:

 

Het EHRM benadrukte dat het in de eerste plaats aan de nationale rechter toekomt om te oordelen hoe “beroemd” een persoon is, vooral als het een nationale beroemdheid betreft. Het EHRM vond dat de Duitse rechtbanken in eerste aanleg en in hoger beroep op dit punt redelijk waren geweest, in het bijzonder omdat zij specifiek refereerden naar de televisieshows waarvoor de heer Jauch beroemd was. Het EHRM vond ook dat mevrouw Jauch – die zelf geen beroemdheid was – door haar huwelijk met een beroemdheid ter gelegenheid van haar trouw noodzakelijkerwijze deelde in de beroemdheid van haar man (en dus haar privacy-rechten automatisch ingeperkt werden).

 

In verband met het onderwerp van de verslaggeving:

 

Het EHRM noteert dat de Duitse rechtbanken van mening waren dat er een algemeen publiek belang bestond in het trouwfeest en in de details van het trouwfeest. Dit o.a. omwille van de namen van de aanwezige beroemdheden (waaronder de burgemeester van Berlijn), de invloed van Jauch op de publieke opinie en de populariteit van de trouwlocaties. Het EHRM voegde nog toe dat een huwelijk sowieso ook een publiek aspect heeft. Het EHRM nam dus de inschatting van de nationale Duitse rechtbanken over dat het huwelijk een publiek belang had en dat de verslaggeving over het huwelijk bijdroeg aan een debat over het algemeen belang.

 

In verband met het voorgaand gedrag van de publieke persoon:

 

Het EHRM beklemtoonde dat Jauch, een journalist en tv presentator, reeds voorheen in zekere mate aspecten over zichzelf aan het publiek had meegedeeld. Het EHRM hield echter ook rekening met het feit dat de trouwers expliciet aan de pers gevraagd hadden om niet te berichten over hun trouw en ook voorzorgsmaatregelen hadden genomen.

 

In verband met de inhoud, de vorm en de gevolgen van de publicatie:

 

Het EHRM benadrukte hier dat het koppel de juistheid van de informatie in het artikel zelf niet betwistte en dat de inhoud van het artikel hun reputatie en goede naam niet in het gedrang bracht.

 

Conclusie: balans tussen privacy en persvrijheid

 

Het EHRM oordeelde dan ook dat de nationale Duitse rechtbanken een correcte afweging hadden gemaakt tussen het recht op privacy en de vrijheid van de pers. Het EHRM vond het niet nodig om deze afweging opnieuw te doen en aanvaardde het oordeel van het Duitse Hof van Beroep dat er geen sprake was van een schending van het recht op privé-leven zoals beschermd door artikel 8 EVRM.

 

Persoonlijk stel ik mij serieuze vragen bij de manier waarop de Duitse rechtbanken de afweging hebben gemaakt tussen het publiek belang (vrijheid van de pers) en het privé-belang in deze zaak – en bij de manier waarop het EHRM deze afweging overneemt. Het betrof hier immers een zeer persoonlijk moment in het leven van de betrokkenen. Deze hadden expliciet aan de pers gevraagd om hun huwelijk als een privé-aangelegenheid te behandelen. Het loutere feit dat de bruidegom een politieke talkshow presenteert en dat er bepaalde politici waren uitgenodigd lijkt mij ruim onvoldoende om de privacy van het koppel opzij te schuiven. Bovendien lijkt de inhoud van de verslaggeving (informatie over het eten en drinken, de kledij van de gasten, de muziek, de decoratie, citaten uit de speeches) hier niets bij te dragen tot een debat over het publiek belang. Wij vrezen dan ook dat deze uitspraak door allerhande tabloids kan aangegrepen worden om zich verder in te mengen in het privé-leven van beroemdheden. Deze uitspraak kan dan ook enkel betreurd worden.

Lees hier voor meer informatie over het portretrecht of het recht op afbeelding.

 

Voor vragen of opmerkingen, neem gerust contact op.

 

Bart Van Besien

Advocaat