De Vlaamse Regulator voor de Media heeft haar eerste waarschuwingen gegeven in het kader van het ‘Content Creator Protocol’. Sarah Puttemans, Maximiliaan Verheyen en Steffi Mercie kregen te horen dat hun ‘video content’ niet voldeed aan de vereisten van ‘herkenbare aanduiding voor commerciële communicatie’. In deze blogpost lichten we het ‘Content Creator Protocol’ toe, leggen we de inhoud van de beslissingen uit en geven we mee met welke regels je als ‘influencer’, ‘content creator’ of ‘vlogger’ rekening moet houden.

 

1. Wat is het ‘Content Creator Protocol’?

 

De Vlaamse Regulator voor de Media (‘VRM’) heeft het ‘Content Creator Protocol’ in het leven geroepen. Deze zijn het resultaat van wijzigingen in de Europese Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten die in mei 2021 omgezet werden in het Vlaamse Mediadecreet, waardoor het Mediadecreet ook van toepassing is op ‘content creators’, ‘influencers’ en ‘vloggers’.

 

Het ‘Content Creator Protocol’ van de VRM is een set van regels voor ‘content creators’, ‘influencers’ en ‘vloggers’ in Vlaanderen die video’s online plaatsen via sociale media platforms. De VRM probeert met het ‘Content Creator Protocol’ ‘content creators’ te helpen bij het naleven van het Mediadecreet. Het is ook bedoeld om consumenten te helpen door hen te informeren over het commerciële karakter van de content.

 

De Vlaamse Regulator voor de Media controleert of de ‘content creators’, ‘influencers’ en ‘vloggers’ zich houden aan het ‘Content Creator Protocol’. Deze instantie is bevoegd om waarschuwingen te geven aan ‘content creators’ die het protocol niet volgen, en kan ook sancties opleggen bij verdere inbreuken.

 

2. Wanneer is het ‘Content Creator Protocol’ van toepassing?

 

Het ‘Content Creator Protocol’ is van toepassing op zogenaamde ‘omroeporganisaties’ in Vlaanderen. Een ‘omroeporganisatie’ heeft een economisch karakter, er is sprake van redactionele verantwoordelijkheid (d.w.z. controle op de inhoud van de video’s) en het doel is om video’s voor een algemeen publiek te verspreiden.

 

In de praktijk gaat het dus om ‘content creators’, ‘influencers’ en ‘vloggers’ die video’s posten op sociale media. Zij moeten zich enkel houden aan het ‘Content Creator Protocol’ wanneer ze in Vlaanderen gevestigd zijn en geld verdienen met – of een economisch voordeel halen uit – video’s waarover ze zelf de controle hebben.

 

Bijvoorbeeld, als je een bepaalde som ontvangt voor een video, of wanneer je outfits of ander promotiemateriaal krijgt toegestuurd en hierover een video op social media plaatst, zal je je moeten houden aan de regels van het ‘Content Creator Protocol’. Het ‘Content Creator Protocol’ is echter niet van toepassing wanneer je een foto’s op sociale media post. Hou er dan wel rekening mee dat je mogelijks rekening moet houden met andere regelgeving, zoals consumenten- en reclamewetgeving.

 

3. Wat houdt het ‘Content Creator Protocol’ in voor video’s op sociale media?

 

Het ‘Content Creator Protocol’ bestaat uit drie grote luiken. Het eerste luik bestaat uit regels over de commerciële content op sociale media. Het tweede luik bevat regels over commerciële content gericht op minderjarigen. Het derde luik omvat een verbod op haatspraak (‘hate speach’) en geweld.

 

Commerciële video’s op sociale media

 

Het eerste luik lijkt veruit het belangrijkste. Daarin wordt duidelijk gemaakt dat, wanneer er sprake is van ‘commerciële communicatie’, ‘content creators’, ‘influencers’ en ‘vloggers’ aan de kijker moeten duidelijk maken dat de content commercieel is.

 

Er is sprake van commerciële communicatie wanneer (1) je een merk, bedrijf, product of dienst vermeldt in de video, en (2) je een ‘voordeel’ ontvangt van het bedrijf achter dit merk, product of dienst. Een voordeel is niet alleen een som geld, maar kan bijvoorbeeld ook een korting, bon, telefoon, een commissie via ‘affiliate link’ of een hotelovernachting zijn.

 

De Vlaamse Regulator voor de Media neemt in het ‘Content Creator Protocol’ uitdrukkelijke stappen op die je als ‘content creator’, ‘influencer’ of ‘vlogger’ moet volgen om te verduidelijken dat het om een commerciële video gaat:

 

• Label de communicatie. Je moet aan het begin van je beschrijving bij de video het woord ‘advertentie’ of ‘publiciteit’ vermelden , best met een hastag (dus: steeds aan het begin van je beschrijving, niet aan het einde + geen andere woorden gebruiken zoals ‘ad’ of ‘sponsored’);
• Tag je partner. Je moet je partners ‘taggen’: ‘@partner’ (best ook aan het begin van je beschrijving);
• Duid op het platform zelf aan dat het gaat om online marketing. Je moet binnen het sociale media platform aangeven dat je video commerciële communicatie bevat (de ‘disclosure feature’ voor commerciële communicatie op het platform activeren). De VRM toont hoe hier je dit eruit ziet op Instagram, YouTube, TikTok en Twitch.

 

De Vlaamse Regulator voor de Media maakt op haar website aan de hand van concrete voorbeelden duidelijk hoe dit in de praktijk dient te gebeuren. Die vind je hier terug.

 

Ook zijn er sommige ‘verboden producten’ waarvoor je sowieso geen commerciële video’s mag posten, namelijk:

 

• sigaretten, elektronische sigaretten, navulverpakkingen en andere tabaksproducten
• geneesmiddelen (voor mensen) en medische  behandelingen (voor mensen) die alleen op doktersvoorschrift verkrijgbaar zijn
• wapens
• speelgoed dat op wapens lijkt

 

Commerciële video’s op sociale media gericht op minderjarigen

 

Het ‘Content Creator Protocol’ voorziet bijkomende regels wanneer ‘content creators’, ‘influencers’ en ‘vloggers’ hun commerciële communicatie voornamelijk richten aan kinderen jonger dan 12 jaar. In dat geval mogen video’s geen ‘product placement’ bevatten en mogen er ook geen logo’s van sponsors worden getoond tijdens de video.

 

Als je video niet geschikt is voor minderjarigen, dan moet je ervoor zorgen dat de video niet door hen bekeken kan worden. Dit kan bijvoorbeeld door een leeftijdscategorie of een omschrijving van de content te vermelden.

 

Uiteraard moet commerciële communicatie die gericht is op kinderen en jongeren, ook voor hen duidelijk als ‘commercieel’ herkenbaar zijn.

 

Verbod op haatspraak en geweld in video’s op sociale media

 

Online video’s mogen volgens het ‘Content Creator Protocol’ niet aanzetten tot haat of geweld ten aanzien van groepen van personen (op grond van geslacht, ras, kleur, afkomst, taal, godsdienst, politieke denkbeelden, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid, enz.). Ook mogen deze video’s niet aanzetten tot terroristische misdrijven. Haatspraak is een ruim en moeilijk te definiëren begrip, maar belangrijk is dat het ruim geïnterpreteerd wordt door social media platformen.

 

4. Beslissingen van VRM: commerciële video’s moeten duidelijk herkenbaar zijn

 

De Vlaamse Regulator voor de Media heeft recent drie waarschuwingen uitgevaardigd. Het gaat om waarschuwingen, geen boetes, tegen ‘content creators’ Steffie Mercie, Sarah Puttemans en Maximiliaan Verheyen. Opvallend is dat de Vlaamse Regulator voor de Media deze ‘content creators’ eerst officieus had gewaarschuwd en met hen in gesprek was gegaan.

 

Alle drie hebben ze een waarschuwing gekregen over het herkenbaar maken van ‘commerciële content’. Het gaat om video’s op Instagram, Facebook, TikTok en YouTube. De ‘content creators’ voldeden niet aan een van de drie vereisten. Zo werd in bepaalde video’s geen melding gemaakt dat het commerciële video’s betrof. Bij andere video’s werd dit niet voldoende duidelijk gemaakt.

De Vlaamse Regulator voor de Media oordeelde o.a. dat het toevoegen van de woorden “ad”, “bevat betaalde promotie”, “betaald partnerschap” of “betaalde partner” onvoldoende duidelijk maken dat het gaat om commerciële boodschappen. Wanneer er bovendien sprake is van een “storyreeks” op Instagram, dan moet volgens de VRM elke story duidelijk aangeven dat het gaat om commerciële communicatie. Het is niet voldoende om dit enkel te vermelden in de eerste story.

 

5. Andere regels voor influencers

 

Steffi Mercie meent dat er sprake is van “een kluwen van regelgevingen en verplichtingen”. Het ‘Content Creator Protocol’ is bedoeld als een verduidelijking van het mediadecreet, maar komt in de praktijk neer op extra regels en verplichtingen waaraan ‘influencers’ en ‘content creators’ moeten voldoen. Zo gelden ook de influencer marketingrichtlijnen en de reclamewetgeving van het Wetboek Economisch Recht. Deze gelden ook als het niet om video’s gaat. Wanneer ‘content creators’ bovendien opereren onder een vennootschap, moeten ze ook rekening houden met andere regelgeving in het Wetboek Economisch Recht. Ten slotte kan ook het auteurs- en merkenrecht van toepassing zijn.

 

Heb je nood aan begeleiding in het kluwen van regelgeving en verplichtingen voor ‘influencers’ en ‘content creators’? Of heb je bijkomende vragen bij dit blogartikel? We staan je graag bij en we helpen je graag verder.

 

Voor vragen rond dit onderwerp: neem gerust contact op!

 

Ilona Min