Auteursrechten fiscaal: vergoedingen voor auteursrechten aan 15% roerende voorheffing

Auteursrechten fiscaal – Ben je een creatieveling die auteursrechtelijk beschermde werken tot stand brengt? Dan is een overdracht of licentie van je auteursrechten misschien een fiscaal interessante manier om je belastingdruk wat te verlichten. Bij Finnian & Columba Advocaten krijgen wij vaak vragen rond de fiscale aspecten van auteursrecht (royalties en roerende voorheffing). Hieronder vindt u een korte uitleg i.v.m. de juridische en fiscale voorwaarden van dergelijke vergoedingen voor auteursrechten.   

De wet van 16 juli 2008 (art. 17 §1 WIB) bepaalt dat vergoedingen voor de cessie of concessie van auteursrechten en naburige rechten roerende inkomsten zijn. Hierop moet slechts 15% belasting (roerende voorheffing) betaald worden, in plaats van het normale tarief in de inkomstenbelasting. Door toepassing van een forfaitaire aftrek van beroepskosten, kan het belastingtarief zelfs dalen tot 7,5% (voor de laagste inkomstenschijf).

Dit kan dus heel interessant zijn, in de eerste plaats voor zelfstandigen en bedrijfsleiders, maar ook voor werknemers (in samenspraak met de werkgever).

Deze fiscale gunstmaatregel is aan bepaalde voorwaarden verbonden. Hieronder geef ik een kort overzicht van de belangrijkste aandachtspunten. Het is hierbij van het grootste belang om redelijk en realistisch te zijn, en alles op een correcte manier in een contract vast te leggen.

Auteursrecht en fiscaal gunstregime: bedragen en tarieven

De kwalificatie als roerende inkomsten uit auteursrechten wordt door de wet geplafonneerd op een bedrag van maximum 73.070 euro voor inkomstenjaar 2024. Op die vergoedingen voor auteursrechten kan het voordelige tarief van 15% roerende voorheffing worden toegepast. Boven dit bedrag worden de inkomsten gekwalificeerd als beroepsinkomsten en valt het fiscale voordeel weg.

Van deze inkomsten kunnen de beroepskosten worden afgetrokken om het nettobedrag van de auteursrechtelijke inkomsten te bepalen. Enkel het netto-inkomen is belastbaar. Het kostenforfait is zeer interessant:

• 50% op de eerste schijf van 10.000 EUR (geïndexeerd voor inkomstenjaar 2024: 19.480 EUR);
• 25% op de schijf van 10.000 EUR tot 20.000 EUR (geïndexeerd voor inkomstenjaar 2024: 19.480 EUR tot 38.970 EUR);
• Geen forfaitaire aftrek boven 20.000 EUR (geïndexeerd voor inkomstenjaar 2024: 38.970 EUR).

Dit heeft tot gevolg dat het gunsttarief van 15% daalt tot 7,5% (voor de eerste schijf) of 12% (algemeen percentage indien het maximum aan auteursrechten wordt uitbetaald).

Hieronder volgt een schematisch overzicht van de tarieven voor auteursrecht vergoedingen voor het inkomstenjaar 2024 (deze drempels worden elk jaar geïndexeerd):

Met andere woorden, wie in het inkomstenjaar 2024 voor 73.070 € aan auteursrechten ontvangt, betaalt 12% roerende voorheffing of 8.768,63 €.

Sinds de hervorming van het fiscale gunstregime voor auteursrechten gelden volgende financiële beperkingen:

• Beperking 1: Het maximumbedrag aan auteursrechtvergoedingen is 37.500 euro per jaar (jaarlijks geïndexeerd, voor inkomstenjaar 2024 bedraagt dit 73.070 euro). Zie het bovenstaande schematisch overzicht.
• Beperking 2: Als de auteursrechtvergoedingen gepaard gaan met een ‘prestatie’, dan moeten de auteursrechtvergoedingen beperkt worden tot 30% van de totale vergoeding (met een overgangsperiode: in inkomstenjaar 2023 geldt maximum 50% auteursrechtvergoeding en in inkomstenjaar 2024 geldt maximum 40% auteursrechtvergoeding). Deze beperking is niet van toepassing als de auteursrechtvergoedingen nadien worden verkregen, losstaand van de initiële opdrachtvergoeding. De praktische vraag is dus of er al dan niet een ‘prestatie’ gepaard ging met de overdracht van auteursrechten. Indien niet, dan geldt deze beperking niet.
• Beperking 3: Het gemiddelde inkomen uit auteursrechten ontvangen in de vier vorige belastbare tijdperken mag niet meer zijn dan 37.500 EUR (jaarlijks geïndexeerd, voor inkomstenjaar 202 bedraagt dit 73.070 euro). Indien dit gemiddelde meer bedraagt, dan kan u in het lopende inkomstenjaar geen toepassing maken van het fiscale gunstregime.

Fiscale regeling auteursrechten: wie komt in aanmerking?

Het moet steeds gaan om werken die beschermd zijn door het auteursrecht. Met andere woorden, het moet gaan om originele werken die een concrete vorm hebben (loutere ideeën komen bijvoorbeeld niet in aanmerking). Hierover ontstaat soms discussie (het begrip originaliteit is immers een vaag begrip). Toch wordt in de rechtspraak al gauw aanvaard dat een werk voldoende origineel is om beschermd te zijn door het auteursrecht.

Volgende beroepsgroepen komen bijvoorbeeld potentieel in aanmerking voor de fiscaal voordelige vergoeding voor auteursrechten:

• designers;
• journalisten;
• regisseurs;
• marketeers;
• architecten;
• lesgevers en sprekers op seminaries;
• auteurs (schrijvers);
• beeldende kunstenaars zoals fotografen, schilders, enz.;
• acteurs, stemacteurs, muzikanten, zangers, dansers, en andere uitvoerende kunstenaars (via zgn. ‘naburige rechten’);
• enz.

De wet van 16 juli 2008 heeft een zeer ruim toepassingsgebied. Het is wel van belang om in het contract steeds goed te beschrijven op welke werken de overdracht (en de vergoeding) van auteursrechten van toepassing is, en op welke werken niet. Niet alle creaties zijn immers auteursrechtelijk beschermd. Sommige creaties of activiteiten komen dus niet in aanmerking voor een vergoeding voor auteursrecht. Zo komt software sinds de wetswijziging van december 2022 niet meer in aanmerking voor het fiscale gunstregime van de auteursrechten. Ook zal de waardering van de vergoeding afhangen van het soort werk dat gecreëerd wordt (voorbeeld: sommige teksten zullen een grotere waarde hebben; sommige architecturale ontwerpen zijn origineler dan andere; enz.). Laat je dus goed begeleiden bij de keuze van de werken die in aanmerking komen en bij de waardering van de vergoeding voor auteursrechten.

Ook moet goed gecheckt worden wie precies de auteursrechten bezit. In sommige gevallen zijn die rechten misschien al overgedragen aan een andere partij.

Voor werknemers: Lees ook ons specifieke artikel in verband met het uitbetalen van auteursrechtvergoedingen aan werknemers.

Lees hier voor enkele vaak gestelde vragen i.v.m. Belgisch auteursrecht. 

Auteursrechten fiscaal: overeenkomst auteursrecht

Je vermeldt de overdracht (cessie) of licentie (concessie) van de auteursrechten best expliciet in een schriftelijke overeenkomst. Is er geen contract, dan kan dit ook blijken uit facturen of uit feitelijke omstandigheden. Om discussies met de fiscus te vermijden doe je er best aan om de overdracht of licentie duidelijk in een contract te beschrijven.

Een goed contract is inderdaad van groot belang om de auteursrecht vergoedingen correct te regelen:

• Het contract moet expliciet in de overdracht of licentie van auteursrecht voorzien.
• Het contract moet een specifieke vergoeding voorzien voor die overdracht of licentie.

Consistentie en onderbouwing van het contract zijn essentieel. Wij stellen vaak ook een onderliggend advies op met een juridische en fiscale analyse van uw situatie zodat u op voorhand weet waar u aan toe bent en deze onderbouwing ook kan voorleggen bij een mogelijke controle.

Sinds de hervorming van het fiscale gunstregime voor auteursrechten in 2022, is een belangrijke voorwaarde dat de werken effectief geëxploiteerd worden. De wet heeft het over een verplichting door de verkrijger van de auteursrechten om het werk te gebruiken “voor mededeling aan het publiek, voor openbare uitvoering of opvoering, of voor reproductie”.

Belasting op auteursrechten: welke inkomsten komen in aanmerking?

Ook de concrete vergoeding voor de overdracht of licentie van auteursrechten wordt best duidelijk in een contract vermeld. Is dit niet het geval, dan gaat de rulingcommissie er van uit dat de overdracht of licentie gratis gebeurd zijn.

Als het contract bijvoorbeeld enkel een globale vergoeding vermeldt voor zowel het uitvoeren van een opdracht (prestatievergoeding) als de overdracht van de auteursrechten (zonder onderscheid tussen de bedragen), dan loop je het risico dat de fiscus het fiscale gunstregime van tafel veegt.

De vergoeding moet realistisch zijn. Overdrijven is uit den boze. In de wet zijn geen waarderingsregels opgenomen. Je doet er best aan om concrete parameters en feitelijke omstandigheden te vermelden in het contract om zo de waarde van de rechten zo goed mogelijk te onderbouwen. Je kan je ook baseren op vergoedingen of berekeningen die in voorgaande rulings door de rulingcommissie aanvaard werden.

Andere voorwaarden voor fiscaal gunsttarief auteursrechten

Auteursrecht – natuurlijke persoon

De overdracht en de uitbetaling moeten aan een natuurlijke persoon gebeuren (dus: contract en uitbetaling aan de fysieke persoon in persoonlijke naam). In de praktijk wordt het contract vaak gesloten tussen een natuurlijke persoon (auteur) en een vennootschap. Soms is er een extra cessie of concessie naar een derde partij (bijvoorbeeld een klant van de vennootschap). Bij een betaling naar een rechtspersoon kan geen gebruik gemaakt worden van het fiscale gunsttarief.

Marktconformiteit van royalties

De vergoeding voor auteursrechten moet marktconform en realistisch zijn, eventueel gelinkt aan het nut van de auteursrechten voor de overnemer ervan. Over het algemeen is een percentage van 12,5% van de omzet een goede vuistregel, maar dit moet steeds geval per geval bekeken worden.

Auteursrechten in verhouding tot de winst

Het is aan te raden om de vergoeding voor auteursrechten te beperken tot maximum de helft van het resultaat van het boekjaar (helft van de winst van het boekjaar). Dit is een voorwaarde die de rulingcommissie in het oude systeem frequent oplegde. Het valt af te wachten of dit ook nog als voorwaarde geldt in het nieuwe systeem.

Vergoeding voor auteursrechten en bezoldiging

De auteur die als bedrijfsleider van zijn/haar vennootschap eenvergoeding voor auteursrechten ontvangt, moet in principe ook een correcte bedrijfsleidersbezoldiging ontvangen (momenteel 45.000 euro inclusief voordelen van alle aard). Ook dit is een voorwaarde die de rulingcommissie in het oude systeem frequent oplegde (het is momenteel niet duidelijk of dit ook in het nieuwe systeem nog een voorwaarde is). Als je een lagere bedrijfsleidersbezoldiging ontvangt, dan beperk je de auteursrechten best tot 5% van de relevante omzet.  Inkomsten die voorheen beroepsinkomsten waren (vb. bedrijfsleiderbezoldiging) mag je niet herkwalificeren als eenvergoeding voor auteursrechten. Werk eerder via bijkomende uitbetalingen. We raden aan om de bezoldiging niet naar beneden te halen als gevolg van de uitbetaling van auteursrecht vergoedingen.

De rulings die sinds de hervorming van het fiscale gunstregime werden gepubliceerd voor bedrijfsleiders, berekenen de auteursrechtvergoeding meestal als een percentage van de bedrijfsleidersbezoldiging, eerder dan als een percentage van de omzet van de vennootschap.

Een ruling voor vergoedingen voor auteursrechten?

Vraag eventueel een ruling aan bij de Rulingcommissie (Dienst Voorafgaande Beslissingen). Dan kan je op twee oren slapen… Zeker als u vergoedingen voor auteursrechten aan medewerkers of werknemers wilt uitbetalen is een ruling aangeraden.

Neem gerust contact op: Wij helpen u graag voort met praktisch advies of met het opstellen van een overeenkomst en/of rulingaanvraag.

Finnian & Columba

Advocaten Intellectuele Eigendom